MỘT VẦNG TRĂNG
Trong sách diễn giảng giáo lý nhà
Phật của Lâm Thanh Huyền xuất bản tại Đài Loan có kể một câu chuyện ngắn Phật Học
tựa đề “Tặng Một Vầng Trăng”. Tác giả đề cao cái bản tính lương thiện trong mỗi
con người như cổ nhân đã dạy “nhân tri sơ, tính bản thiện”.
Truyển kể về một vị thiền sư sống
tu luyện, ẩn dật trong túp lều tranh nơi rừng vắng xa xôi. Một ngày nọ, sau một
ngày khất thực, nhà sư rảo bước về nhà, nhưng không ngờ về gần tới nhà thì nhà
sư phát hiện ra có kẻ trộm đang viếng thăm nhà mình. Với tính từ tâm, nhà sư cảm
thấy tội nghiệp cho tên trộm, vì biết rằng trong túp lều chẳng có gì để mà lấy.
Vì thế nhà sư cứ nấn ná ở ngoài mãi mà không dám vào nhà vì sợ sẽ làm cho tên
trộm hốt hoảng. Khi tên trộm thất thểu bước ra thì gặp nhà sư trần truồng đang
chờ sẵn ngoài đầu ngõ, tay cầm chiếc áo cà sa mạc màu. Tên trộm hoảng sợ chưa
biết phản ứng ra sao thì nhà sư đã lên tiếng trước:
-
Con lặn lội đường xá xa xôi đến thăm ta mà ta chẳng
có gì cho con. Trời về khuya gió lạnh, con cầm đỡ tấm áo cà sa này như món quà
nhỏ ta tặng con.
Nói xong nhà sư khoác chiếc áo cà
sa cũ lên người tên trộm, còn hắn thì ngỡ ngàng không nói được tiếng nào, lủi
thủi bỏ về. Nhìn theo thằng ăn trộm khuất bóng trong đêm, nhà sư lẩm bẩm một
mình:
-
Hỡi kẻ đáng thương, ta ước gì có thể tặng con một
vầng trăng sáng vằng vặc của đêm nay!
Mặc dù băn khoăn chưa tặng ánh
trăng cho thằng ăn trộm được, nhưng nhà sư cũng điềm tĩnh đủ để thản nhiên ngồi
thiền trước cửa nhà dưới ánh trăng sáng dịu dàng. Trong đêm sáng, trăng thanh tịnh
này, không có gì đẹp và thanh khiết cho bằng ánh trăng. Mặt trăng tròn trịa
và trong sáng, biểu tượng cho sự trong sạch và thanh thoát của tâm hồn.
Theo quan niệm của Thiền Tông,
ánh trăng còn tượng trưng cho tự tính của con người. Ánh trăng với ánh sáng dịu
dàng, bình đẳng chiếu sáng khắp nơi, giống như bản tính chân thiện được ban
bình đẳng nơi mỗi tâm hồn. Mục đích của đời người theo đạo Thiền là làm thế nào
tìm được ánh trăng sáng trong tâm hồn. Là trở về với bản tính lương thiện của
con người.
Dưới mắt của thiền sư, thằng ăn
trộm bị sân si, nhục dục, tham lam làm mở đôi mắt, cũng như trăng sáng bị mây
che phủ vậy.
Sáng hôm sau, khi ánh bình minh
ló dạng, thiền sư vừa mở mắt ra thì đã thấy tấm áo cà sa của mình được xếp ngay
ngắn, đặt bên đầu giường của thiền sư. Nhà sư vui mừng hơn bao giờ hết mới thốt
lên:
-
Cuối cùng thì ta cũng tặng được cho con người
đáng thương kia một vầng trăng sáng rồi!
*Thực tế của tác giả:
Lần đầu tiên về thăm quê hương,
tôi tổ chức chuyến đi du lịch tại Nha Trang chung cho gia đình. Bãi tắm biển
cát trắng, dọc theo con đường những khách sạn nhiều tầng đang đua nhau vươn lên
cao nhìn ra biển. Băng qua con đường, trước khi xuống bãi tắm là một dãy quán
café nằm dưới bóng mát của hàng dừa xanh cao lêu nghêu. Sau đó là cát trắng mịn
trải dài ra biển. Xa xa ngoài khơi, còn trong tầm nhìn, là vài ba hòn đảo nhỏ nằm
ở cuối đường chân trời tạo cho bức tranh có một bố cục thật đẹp. Phong cảnh Nha
Trang đẹp qúa như thế, nên vừa đến Nha Trang, sau khi cất hành lý vào khách sạn
là các cháu tôi đã tuôn ra biển ngay. Còn tôi, mục đích của tôi là ngắm cảnh đẹp,
nên tôi vẫn chờ, chờ đến lúc nào thấy Nha Trang đẹp nhất. Buổi chiều, sau khi
ra phố ăn tối về, tôi dạo quanh bãi biển một vòng cho tiêu bớt những đồ ăn biển
đặc sản hạng nhất của địa phương. Bãi biển hoàng hôn xuống vắng người tắm biển
hơn. Nhưng những hàng quán café dưới bóng dừa lại có vẻ bận rộnhơn nhiều. Họ
đang vội vàng xếp lại những chiếc ghế bố, những cánh dù, hoặc ruột xe hơi làm
phao cho khách mướn ban ngày giống như người chủ rạp hát đang thu dọn sân khấu
cho một tuồng kịch mới.
Tôi thấy hoàng hôn trên bãi biển
thật tả tơi và rã rời sau một ngày ồn ào. Không thấy gì đẹp, sau khi dạo bộ một
vòng, tôi trở về khách sạn đọc Kinh Chiều và mời các cháu vào phòng tôi dâng
thánh lễ. Thánh lễ xong thì trời đã tối, tối đủ để không còn thấy rác rưởi vất
loanh quanh hàng quán café dọc bãi biển nữa, nhưng tất cả đã lên đènchớp nháy
xanh đỏ. Cả thành phố đã lên đèn, ngay cả những cô hàng quán ban ngày chỉ mặc
chiếc áo bà ba trắng với chiếc quần thâm đen lam lũ thu dọn phao bơi, dù che nắng,
ghế bố bây giờ cũng lên bộ quần áo xanh đỏ lượt là. Dãy quán café ban ngày
không người uống câm như hến đứng lặng im dưới bóng dừa bây giờ ồn ào tiếng nhạc
xập xình. Con đường dập dìu trai gái đèo bồng, xe Dream, xe Honda vang tiếng
còi. Nha Trang về đêm có những cuộc vui mới, không ai còn nhớ đến biển nữa.
Sau khi dâng thánh lễ, tôi lại một
mình thả bộ ra bãi biển, bãi biển lặng thinh, mặt biển êm đềm chỉ hơi gờn gợn
sóng mà không vang tiếng ồn ào. Ánh trăng tròn sáng vằng vặc treo leo giữa hai
đỉnh núi ngoài khơi thu hút hồn tôi ngay. Trăng, biển và núi, tôi đã bắt chụp
được cảnh đẹp nhất của quê hương cát trắng. Trăng sáng dịu dàng như tấm khăn
voan mỏng phủ lấy biển, và từ biển tỏa lên một làn khói mỏng lung linh mờ ảo,
múa nhảy như rồng bay phượng múa mà quyện lấy ánh trăng, biến hai ngọn núi ở xa
xa thành một thế giới huyền hoặc trên cõi tiên long. Bị thu hút ngay bởi cảnh
tiên trong cõi trần giới, tôi hăng say như thiền sư sắp nhập niết bàn, tay cầm
cỗ tràng hạt, phóng nhanh ra biển với chiếc quần short mặc từ Mỹ quốc về!
Tôi còn phải lần một tràng hạt nữa
trước khi đi ngủ. Nước biển đã rút xa xa hơn để lại một khoảng bãi cát thật mịn
màng, không bị vết chân người đào bới. Tôi cảm thấy thật thú vị và tự do với
khoảng không gian rộng rãi của biển mà ban ngày thì thật chen chúc và chi chít
những người. Bỏ lại ồn ào sau lưng, tôi lững thững đi ra thật xa ngoài bãi biển,
chỗ giáp nối nước biển và cát, với ý tưởng rằng đó cũng là chỗ giáp nối giữa
thiên nhiên và con người, giữa con người và Thượng Đế. Sau một hồi loanh quanh
trên bãi biển, tôi tìm được một chỗ khá lý tưởng để ngồi đọc kinh lần chuỗi. Đó
là một hòn đá rất sạch sẽ, nằm ngay ngắn và chắc chắn. Tôi có thể an tâm ngồi đọc
kinh như thiền sư ngồi thiền trước cửa nhà ngắm ánh trăng trong câu chuyện trên.
Nhưng khác một điều, thiền sư không cần quần áo vẫn nhập niết bàn được, còn tôi
thì không thể! Nếu trần trụi như thiền sư dưới ánh trăng trước cửa biển Nha
Trang này thì có nước Amen thôi!!!
Đang an tâm lần chuỗi, mới được
10 Kinh Kính Mừng, chưa kịp sang Kinh Sáng Danh thì điều trước tiên tôi cảm thấy,
một mùi nước hoa nồng nặc, loại nội hóa ập tới, đánh tan không khí biển. Tôi
chưa kịp suy nghĩ để tiên đoán được điều gì sẽ xảy ra, thì tiếp theo đó là một
vòng tay ôm choàng lấy cổ tôi. Đi theo vòng tay là một giọng nói nhe nhàng:
-
Sao anh ngồi một mình buồn thế?
Giọng nói làm tôi nổi da gà chưa
chấm dứt thì một cặp đùi phụ nữ với chiếc váy ngắn kê sát vai tôi, rồi nàng từ
từ ngồi xuống, gác chéo một chân đè lên đùi tôi, tay ôm gọn lấy người tôi.
-
Anh có chuyện gì buồn vậy? Cho em tâm sự với anh
được không?
Chưa bao giờ tôi bị rơi vào một tình
huống vừa bất ngờ, vừa quá sức tưởng tượng như vậy, nên tôi rất lúng túng và
run rẩy, không biết và chưa kịp suy nghĩ phải phản ứng ra sao! Còn cô gái làng
chơi thì tấn công tôi tới tấp, tay cô quờ quạng, theo đúng bài bản…
-
Có phải anh vừa ở xa về phải không?
-
Ờ ờ ờ tôi là cán bộ làm việc ở Sài Gòn.
-
Anh nói dối em, anh là Việt kiều phải không anh?
-
Ờ ờ ờ
-
Thế anh có muốn chơi không?
-
Không! Không! Không! Thủ tướng của tôi đang uống
café ở trong kia kìa!
-
Hay anh muốn em…?
-
Không! Không! Không! Tôi không mang tiền theo!
Trong đầu tôi tự nhiên nghĩ đến
những hàng quán đằng sau lưng, có thể cả một nhóm đồng bọn đang sẵn sàng tấn công
tôi. Cô ta chỉ cần la lên rồi đổ thừa tôi hãm hiếp cô ta cũng đủ cho chúng nhào
ra. Và bất cứ điều gì xấu nhất cũng có thể xảy ra cho tôi.
Tôi nghĩ đến giấy tờ tùy thân,
passport, giấy tạm trú, rất may tôi chẳng mang theo giấy tờ gì! Tiền bạc cũng
không. Chỉ mỗi cỗ tràng hạt đang cầm chặt ở tay. Tôi chợt cầu xin Đức Mẹ.
Sau khi tấn công tôi bằng da thịt,
thấy tôi chống đối và không có hiểu quả, cô ta rờ túi tôi xem có tiền bạc gì thật
không. Còn tôi đã đổi tư thế để đứng dậy và quyết liệt đẩy cô ta ra xa tôi. Tự
nhiên ý tưởng mới nảy sinh trong đầu đã giúp tôi thoát thân:
-
Cô đừng sờ đến người tôi! Vừa nói tôi vừa đẩy cô
ấy xa ra.
-
Vợ tôi đang đứng ở trong, nhìn thấy thì chết tôi.
Hú hồn vía, tôi đi thẳng vào khách
sạn, không còn dám luyến tiếc gì nữa, dù là ánh trăng quê hương!
Trở về Mỹ, tôi đọc được câu chuyện
của vị thiền sư và ánh trăng. Nếu lúc đó, trong túi tôi có tiền, tôi sẽ tặng cô
gái làng chơi đó ít tiền và may ra cuộc đối thoại sẽ thú vị hơn. Nhưng cho dù có
tiền rồi, chưa chắc tôi đã cho cô ta được ánh trăng. Tôi đã thua rất xa vị thiền
sư. Ngài đã cho thằng ăn trộm được ánh trăng. Còn tôi, vẫn không cho cô gái làng
chơi được ánh trăng mà phải bỏ cả ánh trăng lẫn cô gái mà chạy!
Đến bao giờ người dân tôi mới biết
quý ánh trănghơn đồng tiền? và đến bao giờ tôi mới cho họ được ánh trăng như
thiền sư tôi phải khổ công tu luyện nhiều hơn nữa. vì ánh trăng càng quý thì tình
yêu càng phải rất bao la.
LM GIUSE NGUYỄN VĂN
THÁI – USA.
FOOTNOTE: LỚP GIUSE 66 – THAY LỜI
TẠ ƠN – 36 NĂM KỶ YẾU LỚP GIUSE 66 GIÁO PHẬN LONG XUYÊN 1966-2002. PAGE – 60. TÁC
GIẢ LM GIUSE NGUYỄN VĂN THÁI – USA.